ТАЪРИХ ВА ПАЙДОИШИ ҶИУ-ҶИТСУ ДАР ҶАҲОН ВА ДАР ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН
АСОС
Аввалин осори сабкҳо дар мубориза ба асрҳои 3 ва 4 мелодӣ дар Ҳиндустон ва Чин бармегардад. Роҳбарони Буддоӣ бо истифодаи усулҳои худмуҳофизаткунӣ барои муҳофизати худ ва молҳои худ шахси бесилоҳ машҳур буданд. Қабул карда шудааст, ки ин услубҳои ҷанги партовҳо, маҳкамкунӣ, нигоҳдорӣ ва буғикунӣ буданд.
ОМАДАН БА ЯПОНИЯ
Калимаи Ҷиу-Ҷитсу (аслан ҶуҶутсу) аз японӣ ба англисӣ бо нармӣ, мулоим (Ҷиу) – Санъати љангии (Ҷитсу) тарҷума шудааст. Маҳз дар давраи Феодалии Ҷопон -700 сол техникаи аз Чин ва Ҳиндустон овардашуда дар системаҳои мушаххаси ҷангӣ таҳия карда шуд. Самурайҳо муборизаи бе силоҳро омода мекарданд, то ба муносибати гум шудани шамшерҳо ё дигар силоҳҳояшон омода бошанд. Азбаски зарбаҳо бар зидди рақибони зиреҳпӯшҳои вазнин чандон муассир набуданд, аз байн бурдани онҳо, қуфлҳо ва гулӯҳо ҳаракатҳои интихобкарда буданд.
АЗ ЯПОНИЯ БА ҶАҲОН
Дар охири асри 19 (1882) устод Ҷигоро Кано Мактаби Кодоканро барои таълими усулҳо ва қоидаҳои рафтори ҶуҶутсу, ҳамчун роҳи мустаҳкам кардани ҳам ҷисми заиф ва ҳам ақли заиф таъсис дод. Дар соли 1904, яке аз шогирдони ӯ Митсуо Маэда, ки ӯро Конд Кома низ мешиносад, ба сайри ҷаҳон фиристода шуд, то самаранокии усулҳои таълимдидаи Каноро дар Ҷопон нишон диҳад. Маэда аввал дар ИМА таваққуф кард ва сипас ба бисёр давлатҳои гуногуни Амрико ва Аврупо сафар кард. Вай дар ҳар кадоме аз ин ҷойҳо рақибонро даъват карда, исбот мекунад, ки то чӣ андоза Ҷиу-Ҷитсу самаранок буд.
ОМАДАН БА БРАЗИЛИЯ
Пас аз беш аз 10 соли сафар, Маэда гузориш медиҳад, ки ба шаҳри Белем, пойтахти иёлоти Пара, дар шимоли Бразилия омадааст. Дар ҳамин вақт. Белем рушди азими иқтисодиро аз сар мегузаронд, бо сабаби солҳои охири Амазон Рубер Бум (1979-1912), дар Белем, Маэда бар зидди ҷангиёни маҳаллӣ як қатор намоишҳо ва љолишҳои оммавӣ анҷом дод. Як марди тоҷири маҳаллӣ бо номи Гастао Грейси бо Маэда дӯстӣ карда, дар ниҳоят аз ӯ хоҳиш кард, ки ба писари калонии худ Карлос Греси Ҷиу-Ҷитсу дарс диҳад. Дигар бразилияҳо инчунин аз Маеда, аз ҷумла писаре бо номи Луис Франка, ки баъдтар падари насли ғайри – Гресо Ҷиу-Ҷитсу дар Бразилия омӯхтанд.
ҶИУ-ҶИТСУ ДАР ПОЙТАХТИ БРАЗИЛИЯ
Карлос Грейси Ҷиу-Ҷитсуро ба бародарон ва дӯстонаш таълим додааст. Дар соли 1924, ӯ аввалин Академияи Грейси таъсис дод. Дар Рио-де-Жанейро, Гриссҳо барои маъмул кардани Ҷиу-Ҷитсу аз ҳамон тактикаҳои Маида истифода карданд. Онҳо мардони қавии маҳаллиро ба бозиҳои мамнуъ даъват мекарданд ва самаранокии Ҷиу-Ҷитсуро исбот мекарданд. Карлос бо садҳо чунин мушкилот машҳур аст. Стратегия хеле хуб кор кард ва Ҷиу-Ҷитсу дар даҳсолаҳои наздик машҳур шуд ва ҳатто ба мансабдорони воломақоми ҳукумати Бразилия ва аъзои қувваҳои низомӣ таълим дода шуд.
ҶИУ-ҶИТСУ ҲАМЧУН ЯК ФЕНОМЕНИ ПОП
Солҳои 50-60 60 Ҷиу-Ҷитсу дар Бразилия маъмул гашт. Бародари хурди Карлос ‘Ҳелио дар марҳилаи аввал дар муқобили рақибони бузургтар ва қавитар баромад кард. Бозии ӯ пеш аз даҳҳо ҳазор тамошобин бо қаҳрамони Ҷопон Масахико Кимура дар соли 1951, саҳифаҳои аввали ҳама рӯзномаҳоро ташкил дод. Он ҷои футболи дӯстдоштаи Бразилияро гирифт. Гелио реҷаи мушкилот ва бозиҳои суперро идома дод. Аммо дар ниҳоят аз ҷониби бародари калонии Карлос Карлсон Грейси муваффақ шуд.
ҶИУ-ҶИТСУ ЗАМОНА ЗОДА ШУДААСТ
Солҳои 70-80-ум, Љиу-Љитсу дар Бразилия ташкил карда шуд ва самти варзишии он ба воя расидан гирифт. Ҳоло бо ҳазорон мактаб дар саросари вилоят аввалин чемпионатҳои ба назар намоён сар шуданд. Аввалин Федератсия дар иёлоти Гуанабара соли 1967 аз ҷониби Гелио Грейси таъсис ёфтааст. Он вақт қоидаҳои аввалини варзиш шакл гирифтанд. Ҳамзамон, баъзе аз аъзои оилаи Грейси ба омӯхтани санъат ба хориҷ аз Бразилия сафар карданд. ИМА ва Аврупо аввалин ҷойҳое буданд, ки Ҷиу-Ҷитсу бо версияи муосираш берун аз Бразилия таълим дода мешуд.
UFC ҶИУ-ҶИТСУРО БА ОТАШИИ ГЛОБАЛӢ ТАБДИЛ МЕДИҲАД
Соли 1993 барои Ҷиу-Ҷитсу аз ҷиҳати маъруфият нуқтаи гардиш буд. Рорион Грейси бо печиши нави стратегияи кӯҳнаи оилаи худ, яъне таблиғи Ҷиу-Ҷитсу тавассути душвориҳо алайҳи мутахассисони дигар намудҳои мубориза баромад. Чемпионати ниҳоӣ оид ба мубориза (UFC) ҳамчун шакли сахттарини варзиши муҳориба ба дунё омада, барои Ҷиу-Ҷитсу майдони беҳтарин барои исботи бартарии худ аз сабкҳои дигар буд. Рорион бародари хурдиаш Ройс Грейсиро ба ҳайси намояндаи Ҷиу-Ҷитсу интихоб кард. Пирӯзиҳои назарраси Ройс бар рақибони хеле калонтар ва қавитар Ҷиу-Ҷитсуро аз нигоҳи маъруфият ба қуллаҳои бемислу монанд расонданд. Шумораи бештари одамон ба таҳсил дар мактабҳои Ҷиу-Ҷитсу дар тамоми ҷаҳон шурӯъ карданд.
ҶИУ-ҶИТСУ БА АМА МЕРАСАД
Инчунин солҳои 90-ум буд, ки Ҷиу-Ҷитсу бори аввал ба Аморати Муттаҳидаи Араб расид. Волоҳазрат Шайх Таҳнун бин Зайд Ал Наҳайён дар иёлоти Калифорния таҳсил мекард, вақте ба дарсҳо дар мактаби Ҷиу-Ҷитсу дар назди профессор Нелсон Монтейро, камарбанди сиёҳ дар назди Карлос Грейси Ҷр (Писари Карлос Грейси) шурӯъ кард. Волоҳазрат ба санъат ошиқ шуд ва дар поёни даврааш дар ИМА профессор Нелсонро ба омӯзиши санъат дар Абу-Даби даъват кард. Шайх Таҳнун инчунин масъули ташкили Чемпионати ҷаҳон оид ба мубориза бар зидди Абу-Даби (бо номи ADCC) буд. Нашри якуми ин чорабинӣ, ки ду сол як маротиба баргузор мешавад, бо мақсади ҷамъ овардани беҳтарин грэплерҳо дар ҷаҳон соли 1998 оғоз ёфт.
ҶИУ-ҶИТСУ ҚИСМИ ҲАЁТИ ЭМИРАТИ МЕШАВАД
Тақрибан 10 сол пас аз дарсҳои аввалини Ҷиу-Ҷитсу дар Абу-Даби, санъати мулоим дар Аморати Муттаҳидаи Араб боз як қадами муҳим гузошт. Дар соли 2009, Волоҳазрат Шайх Муҳаммад бин Зоид Ал Наҳён тасмим гирифт, ки онро дар тамоми мактабҳои Абу-Даби як қисми барномаи таълимӣ гардонад. Ҷаноби Олӣ пас аз он, ки писари худаш пас аз иштирок дар дарсҳо манфиатҳои санъатро дид, тасмим гирифт. Инчунин, дар соли 2009 буд, ки Абу Даби мизбони муҳимтарин чорабинии ҷаҳонӣ оид ба Ҷиу-Ҷитсу, чемпионати ҷаҳонии касбии Ҷиу-Ҷитсу дар Абу-Даби (ADWPJJC), ҳамасолаи элитаи варзиш мебошад.
ҶИУ-ҶИТСУ ҲАМЧУН ЯК ҲАРАКАТИ ҶАҲОНӢ
Федератсияи Ҷиу-Ҷитсуи Аморати Муттаҳидаи Араб (UAEJJF) аз ҷониби Аълохазрат Шайх Муҳаммад бин Зоид Ал Наҳайён соли 2012 таъсис дода шудааст. Вазифаи он роҳбарии ҳаракати ҷаҳонии Ҷиу-Ҷитсу ва ба даст овардани манфиатҳои он ба мардуми тамоми ҷаҳон буд. Дар тамоми ҷаҳон чорабиниҳои маҳаллӣ, минтақавӣ ва байналмилалӣ бо мақсади ҳавасманд кардани мардум ба амалия, тамрин ва рақобат таблиғ карда шуданд. Сол аз сол, ҳаракат бо рӯйдодҳои бештар рух медод.
AJP ВА ОЯНДАИ ҶИУ-ҶИТСУ
Мавсими 2015/2016 марҳилаи дигаре дар таърихи Ҷиу-Ҷитсу буд. Тури Абу-Дабии Гранд Слами Ҷиу-Ҷитсу барои таваллуд дар ҳар як маркази калонтарини Љиу-Љитсу дар ҷаҳон таваллуд шудааст. Лос-Анҷелес, Лондон, Токио, Рио-де-Жанейро чорабиниҳоро дар мавсими аввал баргузор карданд. Баъдтар, ба сайри Абу-Даби ва Маскав илова карда шуданд. Дар мавсими 2019/2020, Абу Даби Ҷиу-Ҷитсу Про барои баланд бардоштани сатҳи касбият дар Ҷиу-Ҷитсу сохта шудааст. Бо зиёда аз 70 чорабиниҳо дар саросари ҷаҳон, AJP воситаи беҳтаринест барои пешрафти таърих ва анъанаҳои бойи Ҷиу-Ҷитсу ба ояндаи пурсамар ва муваффақ.
ОМАДАНИ АСЛИИ НАМУДИ ВАРЗИШИ ҶИУ-ҶИТСУ БА ТОҶИКИСТОН
Таърихи ин навъи варзиши намуди Ҷиу-Ҷитсуи Бразилиявӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон дар даврони Истиқлолият 2 – уми сентябри соли 2013, №1560 расман таъсис дода шудаст, ки аввалин шахс ин намуди варзиши Ҷиу-Ҷитсуи Бразиляви – ро ба Тоҷикистон Давлатов Алиҷон Азизбекович овардаст, ки асосгузори ин намуди варзиши Ҷиу-Ҷитсу дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҳисоб рафта ва дорандаи камарбанди сиё дани – II оид ба Ҷиу – Ҷитсуи Бразилиявӣ мебошад. Алиҷон Давлатов расман авалин дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон аз намуди варзиши Ҷиу-Ҷитсу Федератсия, Академия, Кулубҳо, Филиалҳо ва дар муасисаҳои давлатии мактабҳои варзишӣ, Донишкадаи тарбияи ҷисмонии ба номи Сайидмуъмин Раҳимов ташкил намудааст. Дастовардҳои варзиши Ҷиу-Ҷитсу дастаҳои мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба Ҷиу-Ҷитсу: аз соли 2013 то соли 2020 аз Чемпионатҳои Ҷаҳони, Байналмилалӣ ва Осиёи: 35 медали тилло, 47 медали нуқра ва 49 медали Биринҷӣ ба хазинаи Ҷумҳурии Тоҷикистон ворид гардонида шуда ва Парчами Ҷумҳурии Тоҷикистон баланд бардошта шуда ва суруди миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон садо додааст.
Федерасияи миллии Ҷиу-Ҷитсуи Ҷумҳурии Тоҷикистон дорандаи Шаҳодатномаҳои: Вазорати Адлияи ҶТ санаи 02.09.2013 Шаҳодатнома таҳти № 1560, Шаҳодатнома дар бораи аккредитатсияи давлатии Федератсияи варзишии №010, Шаҳодатномаи Идораи Патенти ҶТ таҳти № TJ13295 ва Шаҳодатномаи Идораи Патенти ҶТ № TJ13505 ва Шаҳодатномаи Агентии Стандартизатсияи ҶТ №105823 буда, њамкориҳои худро бо Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиши назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Кумитаи миллии Олимпӣ ба роҳ мондааст. Федератсияи миллии Ҷиу-Ҷитсуи ҶТ аъзои расмии Федератсияи Байналмилалии Ҷиу-Ҷитсу ва Федератсияи Осиёии Ҷиу-Ҷитсу буда, дар Шуърои Олимпии Байналмилалӣ ба қайд гирифта шуда ва ҳамаи чизҳои ба он вобаста дар чорчӯбаи Иттиҳодияи Глобалии Федератсияҳои Байналхалқии Варзишӣ (GAISF) мебошад ва Федератсияи Байналмилалии Ҷиу-Ҷитсу (ФБҶҶ – JJIF) аъзои Ассотсиатсияи Байналмилалии Бозиҳои Ҷаҳонӣ (АББҶ-IWGA), Шўрои Олимпии Осиё, Федератсияи Байналмилалии Варзиши Донишгоҳӣ (ФБВД – FISU), Ассотсиатсияи Байналмилалии Марафонҳо ва Дав (АБМД-AIMS), Ассотсиатсияи Глобалии Федератсияҳои Байналхалқии Варзишӣ (АББЉ-GAISF) мебошад. Федератсияи миллии Ҷиу-Ҷитсуи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар тамоми минтақаҳои кишвар филиал ва намояндагиҳо дорад.
